Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną – w ujęciu pedagogicznym, 360 s.

Abstract

Oscar Pistorius, południowoafrykański lekkoatleta zmagający się z bieżnią na protezach z włókna węglowego, 16 maja 2008 roku – decyzją Trybunału Arbitrażowego przy Międzynarodowym Komitecie Olimpijskim – został dopuszczony do udziału w letniej Olimpiadzie w Pekinie. Po raz pierwszy w historii nowożytnych olimpiad niepełnosprawny sportowiec stanie na starcie z pełnosprawnymi biegaczami. Zdaniem Oscara Pistoriusa jest to prawdziwa integracja niepełnosprawności z pełnosprawnością, prawdziwe wyrównanie szans człowieka dotkniętego poważnym kalectwem ze zdrowymi sportowcami.1 W opinii przeciwników wyroku Trybunału Arbitrażowego jest to krok kontrowersyjny i niesprawiedliwy promujący oprotezowany defekt zdrowotny, co może w przyszłości „zachęcić” sportowców do szukania sukcesów na mecie w okaleczaniu swojego ciała. Protezy będą wynikiem najnowszej myśli technologicznej, mięśnie będą się męczyć tak samo. Start Oscara Pistoriusa na igrzyskach olimpijskich w Pekinie w 2008 roku jest niewątpliwym zwycięstwem 21-letniego biegacza z RPA nad własnym kalectwem. Jest realizacją marzeń o udziale w najbardziej prestiżowej imprezie sportowej i ogromną szansą na pokazanie światu, że niepełnosprawność nie musi eliminować z życia, również sportowego, osoby nią dotkniętej. „Technoczłowiek” na bieżni wraz z największymi gwiazdami światowej lekkoatletyki jest ilustracją zasad, treści i metod pedagogiki specjalnej, dzięki którym sportowca na protezach już dzisiaj społeczność niepełnosprawnych uznaje za zwycięzcę i przyznaje mu złoty medal. Pedagogika specjalna jest nie tylko teoretyczną subdyscypliną pedagogiki ogólnej, ale jednocześnie nauką o zdecydowanie praktycznym charakterze. Staje się obecna w każdej sferze życia od edukacji poczynając na biznesie kończąc. Ludzkie problemy związane z odchyleniem od normy i mniejszą sprawnością, będące przedmiotem zainteresowania tej dziedziny wiedzy, są coraz częściej widoczne we współczesnej rzeczywistości. Spotykamy się z nimi nie tylko w medialnych kampaniach, jak np. NIEPEŁNOSPRAWNI NORMALNA SPRAWA czy NIEPEŁNOSPRAWNI W PRACY, ale również w codziennym życiu, np. polskiej oświaty. Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną, niewidomy lub głuchy to dzisiaj częsty uczestnik zajęć w klasie integracyjnej, ale także klient szkoły ogólnodostępnej, która z integracją w wymiarze formalnym ma niewiele wspólnego. Uczeń z orzeczoną dysleksją rozwojową lub wybitnie zdolny to razem z kolegami z ADHD i zespołem Aspergera częste „zjawisko” w polskiej szkole. Kwestie opieki i wsparcia osób terminalnie, przewlekle chorych, problemy niedostosowanych społecznie są niezwykle aktualne i „krzyczą” o pomoc. 1 Por. http//www.sport.pl/sport (dok. elektroniczny) (8.06.2008). 6 Oddajemy do rąk studentów pedagogiki, wychowawców, terapeutów oraz nauczycieli doskonalących się zawodowo Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną. Publikacja jest poświęcona pedagogice specjalnej w ujęciu historycznym i składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym znajdziecie Państwo informacje dotyczące historii założeń tej dyscypliny naukowej z uwzględnieniem przemian w sytuacjach edukacyjnych, rehabilitacji i poradnictwie. Szczególnie polecamy podrozdział autorstwa, nieżyjącego już, profesora Jana Pańczyka poświęcony kształceniu pedagogów specjalnych i wyzwań, które stoją przed systemem edukacji w tym zawodzie.2 Rozdział drugi został zadedykowany oligofrenopedagogice, tyflopedagogice, surdopedagogice, resocjalizacji, logopedii, opiece i wsparciu terminalnie chorych. Można w nim znaleźć historyczne aspekty skomplikowanej rehabilitacji osób z niepełnosprawnością złożoną oraz analizę przemian teoretycznych, praktycznych i społeczno-kulturowych w podejściu do niepełnosprawności człowieka. Rozdział trzeci traktuje o historii podejmowanych działań w terapiach tych których pozycja i efekty znane są od dawna (np. muzykoterapia) oraz tych, które znajdują zwolenników jeszcze w wąskim gronie (np. Snoezelen). W rozdziale czwartym zaprezentowana została, z perspektywy historii wychowania, przestrzeń pedagogiki specjalnej ze swoimi najbardziej sławnymi reprezentantami. Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną są efektem współpracy zespołu pedagogów specjalnych od lat zajmujących się teorią i praktyką poszczególnych dziedzin „innej” pedagogiki. Wszystkim autorom dziękujemy mając nadzieję na dalszą kooperację naukową i literacką. Szczególne podziękowania składamy Pani Profesor Teresie Żółkowskiej za podjęty trud recenzji obszernego materiału i niezwykle cenne uwagi, które zwiększyły naukowy walor publikacji. Czytelników zachęcamy do przeczytania naszego wspólnego dzieła, w którym wydaje się nam można znaleźć odpowiedź na współczesne pytania związane z pojęciami „niepełnosprawność”, „rehabilitacja”, „integracja” itp. Nasza publikacja może również tłumaczyć i wyjaśniać, dlaczego w 2008 roku człowiek bez nóg ma prawo marzyć o zdobyciu złotego medalu na letnich igrzyskach olimpijskich w walce ze zdrowymi przeciwnikami.