Artykuły (WNH)
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/92
2024-03-29T05:52:54ZO posłudze Słowa diakona stałego
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/6892
O posłudze Słowa diakona stałego
Rozynkowski, Waldemar
W Dyrektorium o posłudze i życiu diakonów stałych, czytamy, że: „Posługa diakońska została ujęta przez Sobór Watykański II w potrójnym wymiarze «diakonia liturgii, słowa i miłości». W ten sposób wyraża się udział diakona w jedynym i zarazem potrójnym munus Chrystusa w święceniu sakramentalnym” . W niniejszym tekście chcemy przypomnieć jakie przejawy posługi słowa diakona zostały wymienione w przywołanym dokumencie. Posługa diakona kojarzy nam się najczęściej w kontekście posługi miłości (caritas). Diakona stosunkowo wyraźnie rozpoznaje się w posłudze liturgii. Możemy jednak zadać pytanie: A co z jego posługą Słowa? Czasami można nawet odnieść wrażenie, że zapomina się o tym, że posługa diakona ma także wymiar posługi Słowa. W artykule przywołano następujące możliwości posługi Słowa diakona stałego: głosiciel Ewangelii, szafarz Słowa, homilia, katecheza, nowa ewangelizacja, zadanie misyjności.
2023-01-01T00:00:00ZO potrzebie pełnego wykształcenia teologicznego diakonów stałych w Polsce
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/6885
O potrzebie pełnego wykształcenia teologicznego diakonów stałych w Polsce
Marczewski, Marek; Mateja, Erwin; Rozynkowski, Waldemar
Wzrastająca liczba wyświęconych diakonów stałych w Kościele rzymskokatolickim w Polsce (mamy obecnie w 15 diecezjach blisko stu diakonów stałych, w tym czterech diakonów stałych celibatariuszy) oraz wciąż powiększające się grono mężczyzn żonatych jako kandydatów do diakonatu, stawia przed nami potrzebę podjęcia refleksji nad bardzo ważnym zagadnieniem, a mianowicie „pełnego wykształcenia teologicznego diakonów stałych w Polsce”. W chwili obecnej bowiem ta sprawa nie jest wszędzie jednakowo praktykowana mimo wyraźnego zapisu w Wytycznych dotyczących formacji, życia i posługi diakonów stałych w Polsce przyjętych przez Konferencję Episkopatu Polski w 2015 roku: „Kandydat na stałego diakona powinien mieć ukończone pełne studia teologiczne (magisterskie)”. Odnotujmy, że w pierwszych Wytycznych zatwierdzonych przez biskupów w 2003 roku ujęto to zagadnienie następująco: „Formacja doktrynalna diakona stałego winna być analogiczna do przygotowania prezbitera” . A więc i w tym zapisie biskupi podkreślili konieczność pełnego wykształcenia teologicznego kandydatów do diakonatu stałego.
Przywołane słowa wskazują jednoznacznie, że biskupi w Polsce od samego początku, a więc od dyskusji o możliwości wprowadzenia diakonatu stałego w naszym kraju, a także po nabytych już pierwszych doświadczeniach obecności tego powołania, jednoznacznie opowiedzieli się za pełnymi studiami teologicznymi kandydatów do diakonatu stałego. Wydaje się, że z ich strony był to nawet jeden z podstawowych warunków zgody na obecność tego powołania w Kościele w Polsce.
2023-01-01T00:00:00ZZ historii selekcji. Polskie próby selekcji materiałów archiwalnych z zachowaniem ich organicznego kontekstu przed 1939 r.
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/6880
Z historii selekcji. Polskie próby selekcji materiałów archiwalnych z zachowaniem ich organicznego kontekstu przed 1939 r.
Degen, Robert
Polscy archiwiści w latach 1918–1939 prowadząc selekcję archiwalną, za powód trwałego przechowywania akt uznawali organiczne więzi łączące materiały archiwalne. W miarę masowego napływu dokumentacji do archiwów, związki wewnątrz całości archiwalnych zaczęły tracić na znaczeniu na rzecz wartości historycznej akt. W końcu lat 30. pojawiły się jednak pomysły na zachowanie w całości dokumentacji wybranych instytucji, by w przykładowych registraturach ochronić organiczne relacje łączące akta.; In the years 1918–1939, when performing archival selection, Polish archivists considered the organic ties that bound archival materials to be the reason for permanent preservation of records. With the massive influx of records into archives, relationships within archival fonds began to lose importance in favour of the historical value of the records. In the late 1930s, however, ideas emerged that enabled the preservation of records in selected institutions in their entirety in order to protect the organic relationships that linked the records in exemplary registries.
2022-01-01T00:00:00ZŚw. Józef w „Zapiskach więziennych” bł. Stefana Wyszyńskiego (czas uwięzienia w Rywałdzie). Przyczynek do duchowości Prymasa Tysiąclecia
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/6876
Św. Józef w „Zapiskach więziennych” bł. Stefana Wyszyńskiego (czas uwięzienia w Rywałdzie). Przyczynek do duchowości Prymasa Tysiąclecia
Rozynkowski, Waldemar
W 1982 r. zostały wydane po raz pierwszy „Zapiski więzienne” prymasa Stefana Wyszyńskiego, a więc było to już po jego śmierci. Zostały one opublikowane w Paryżu przez wydawnictwo księży pallotynów Éditions du Dialogue, w serii „Znaki Czasu” nr 42. Wiemy, że prymas zatwierdził jeszcze za życia przygotowany tekst do druku. W 1995 r. staraniem Instytutu Prymasowskiego Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Wydawnictwie SOLI DEO ukazała się polska edycja „Zapisków więziennych” .
Prezentowane zapiski to wyjątkowe i bezcenne echo trzyletniego okresu uwięzienia Prymasa Tysiąclecia. Składają się na nie teksty o różnym charakterze: kronika życia codziennego, listy, memoriały do władz oraz zapiski o charakterze duchowym . Te ostatnie nosiły nawet swój własny tytuł, dodajmy nadany im przez samego prymasa, mianowicie: „Kalendarzyk łaski” i doczekały się także kilka lat temu osobnego wydania .
Wartość poznawcza osobistych zapisków prymasa z okresu jego uwięzienia jest trudna do przecenienia. W niniejszym artykule chcemy się przede wszystkim skupić na wybranym zagadnieniu, które dotyczy jego świata wewnętrznego . Nie mamy bowiem wątpliwości, że zachowane zapiski błogosławionego odsłaniają jego duchowość, a więc prezentują nam jego drogę do świętości. Przypomnijmy, że 12 września 2021 r. prymas Stefan Wyszyński został ogłoszony błogosławionym.
W niniejszym tekście zwrócono uwagę na obecność św. Józefa w „Zapiskach więziennych” prymasa. Jest to bardzo ciekawy wątek, mając na uwadze to, że w 2021 r. przeżywaliśmy w Kościele katolickim Rok św. Józefa. Papież Franciszek zaprosił nas do odkrywania tego wyjątkowego świętego. Przypatrzmy się więc w jaki sposób św. Józef wpisał się w historię uwięzienia bł. Stefana Wyszyńskiego w celi klasztoru kapucynów w Rywałdzie .
2023-01-01T00:00:00ZKult św. Wawrzyńca, diakona i męczennika w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach – wybrane przykłady
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/6833
Kult św. Wawrzyńca, diakona i męczennika w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach – wybrane przykłady
Rozynkowski, Waldemar
Tematem niniejszego artykułu jest ukazanie wybranych przejawów kultu jednego z najbardziej popularnych świętych okresu średniowiecza, mianowicie św. Wawrzyńca, diakona i męczennika. Pod względem terytorialnym tekst dotyczy obszaru państwa zakonu krzyżackiego w Prusach. Mając na uwadze podział kościelny, będziemy się odnosić do obszarów wchodzących w skład następujących diecezji: chełmińskiej, pomezańskiej, warmińskiej oraz sambijskiej. Nie odwołujemy się więc do północnej części diecezji włocławskiej, czyli do tzw. archidiakonatu pomorskiego, który od początku XIV w. wchodził także w skład państwa zakonnego.
2023-03-08T00:00:00ZWizyta prymasa Stefana Wyszyńskiego w domu generalnym sióstr pasterek w Jabłonowie Pomorskim (10-11 VI 1965 r.),
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/6797
Wizyta prymasa Stefana Wyszyńskiego w domu generalnym sióstr pasterek w Jabłonowie Pomorskim (10-11 VI 1965 r.),
Rozynkowski, Waldemar
Beatyfikacja prymasa Stefana Wyszyńskiego inspiruje do poszukiwań śladów jego obecności w naszym regionie. Wyjątkowym miejscem związanym z jego osobą jest klasztor kapucynów w Rywałdzie. To przecież w celi tego klasztoru spędził on pierwsze 17 dni swojego uwięzienia. W niniejszym artykule przywołano wizytę prymasa w domu generalnym Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej w Jabłonowie Pomorskim. Dodajmy, że miejscowość ta położna jest niedaleko Rywałdu. Wizyta miała miejsce w dniach 10-11 czerwca 1965 r. Prymas przybył do domu zakonnego sióstr pasterek z okazji setnej rocznicy urodzin oraz trzydziestej rocznicy śmierci założycielki wspólnoty zakonnej m. Marii Karłowskiej. W artykule został opublikowany tekst opisujący wizytę prymasa, który odnotowano w kronice domu generalnego.
2022-01-01T00:00:00ZCisza i milczenie w życiu i posłudze diakona stałego
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/6783
Cisza i milczenie w życiu i posłudze diakona stałego
Rozynkowski, Waldemar
Pierwsze święcenia diakonatu stałego w Kościele w Polsce miały miejsce w 2008 roku. Od tamtego wydarzenia zbieramy doświadczenia obecności tego nowego powołania we wspólnocie wiary w naszym kraju. W tym momencie w 15 archidiecezjach i diecezjach w Polsce posługuje 84 diakonów stałych. Cały czas uczymy się tego powołania, i dotyczy to zarówno duchownych, wiernych świeckich, jak i samych diakonów stałych. Uczymy się je zauważać, akceptować oraz odczytywać różnorodność posługi diakonów stałych. W artykule podjęto zagadnienie obecności ciszy i milczenia w życiu oraz posłudze diakona stałego. Ukazano je w kilku wybranych perspektywach: w liturgii, w trwaniu przed Najświętszym Sakramentem, w posłudze przy chorych oraz w trudnych momentach wynikających głównie z braku akceptacji powołania diakona stałego.
2022-11-08T00:00:00ZNieodkryte dziedzictwo- o obecności diakonów w historii Kościoła w Polsce. Zarys problematyki badawczej
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/6754
Nieodkryte dziedzictwo- o obecności diakonów w historii Kościoła w Polsce. Zarys problematyki badawczej
Rozynkowski, Waldemar
Nie mamy wątpliwości, że ślady obecności dziedzictwa diakonów w Polsce możemy śledzić od początków chrześcijaństwa w naszym kraju. Działo się tak przede wszystkim za sprawą celebrowanej liturgii, gdyż to przecież w niej wspominano wyniesionych na ołtarze świętych diakonów. Poza tym nad Wisłą pojawili się sami diakoni, czyli duchowni, którzy otrzymali święcenia w stopniu diakonatu. Początkowo przybywali oni z zewnątrz, ale po pewnym czasie były już zapewne rodzime powołania. I nawet jeżeli przyjmowali oni później święcenia kapłańskie, to jednak naturalnie pozostawiali także pewien ślad powołania diakona.
Tematem niniejszego artykułu jest ukazanie wybranych przejawów kultu i pamięci o diakonach, które spotykamy na ziemiach polskich. Odwołamy się szczególnie do postaci trzech diakonów: św. Wincentego, św. Wawrzyńca oraz św. Szczepana. Jestem przekonany, że jest to nieodkryte, a jeszcze bardziej nienazwane dziedzictwo. Wydaje się, że obecność diakonów stałych, może stać się, a właściwie już się staje ważnym impulsem w odkrywaniu tego dziedzictwa.
2022-07-04T00:00:00ZO początkach parafii św. Antoniego
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/6749
O początkach parafii św. Antoniego
Rozynkowski, Waldemar
Artykuł omawia początki parafii św. Antoniego w Toruniu. Parafia, zwana początkowo kuracją, została erygowana w 1937 roku.
2022-06-13T00:00:00ZBłogosławiona Juta z Chełmży (ok. 1220-1260): życie, kult, duchowość
https://repozytorium.umk.pl:443/handle/item/6722
Błogosławiona Juta z Chełmży (ok. 1220-1260): życie, kult, duchowość
Rozynkowski, Waldemar
W artykule podstawowe fakty z życia, historii kultu oraz duchowości bł. Juty z Chełmży.
Ze względu na skromny stan średniowiecznych źródeł życie bł. Juty poznajemy tylko w niewielkich odsłonach. Urodziła się prawdopodobnie około 1220 roku w Turyngii. Niestety nic nie wiemy o jej rodzicach, a także najbliższej rodzinie. Rodzina jej męża von Sangerhausen, pochodziła prawdopodobnie z warstw ministeriałów, czyli średniozamożnej grupy społecznej. Chociaż nowożytne żywoty wywodzą ją z książąt brunszwickich, to jednak trudno dać im wiarę. Niewiele możemy powiedzieć o jej wychowaniu, czy wykształceniu, zapewne nabyła umiejętności czytania i pisania.
Późniejsza błogosławiona wyszła za mąż prawdopodobnie między latami 1235-1240. Opisujący jej żywot przyjmują jednak zgodnie, że szybko owdowiała. Mąż jej zginął lub zmarł podczas pielgrzymki lub wyprawy krzyżowej do Ziemi Świętej. Nie można również wykluczyć, że przywołana wyprawa krzyżowa wiodła nie do Ziemi Świętej, ale do Prus. Wskazywałyby na to chociażby późniejsze koleje losów Juty, związane z ziemią chełmińską, czyli bliskim pograniczem z Prusami. Przypomnijmy, że od początku XIII wieku wyprawy krzyżowe właśnie do Prus cieszyły się w Europie dużą popularnością. Dawały one wielu możliwość osiągnięcia takich samych korzyści duchowych jak uczestnictwo w wyprawie do Ziemi Świętej. Dodajmy, że dominującą grupą w wyprawach krzyżowych, powiązanych także z działalnością kolonizacyjną, na obszar pogańskich Prus byli przedstawiciele z różnych obszarów państwa niemieckiego. A więc zarówno mąż Juty jak i ona sama, podejmując wyprawę misyjną do Prus, odpowiadali na zaproszenie misyjne ówczesnego Kościoła.
2022-03-18T00:00:00Z