Abstrakt:
Odkrywając bogate dziedzictwo odniesień do diakonów w Kościele w Polsce, możemy odwołać się do osoby Prymasa Tysiąclecia bł. Stefana Wyszyńskiego (1901–1981). Jego patronem był bowiem diakon św. Szczepan, zwany pierwszym męczennikiem. 2 sierpnia 1972 roku prymas tak wspominał: „Pytałem kiedyś mojego ojca, dlaczego dano mi imię Stefan. Odpowiedział: «Bo urodziłeś się 3 sierpnia o trzeciej rano, a drugiego sierpnia jest świętego Stefana papieża, trzeciego – świętego Szczepana»” . Przypomnijmy, że 3 sierpnia, przez wieki przywoływano w kalendarzu liturgicznym w Kościele wydarzenie odnalezienia relikwii św. Szczepana pierwszego męczennika .
Odwołajmy się jeszcze do słów, które odnotował błogosławiony w osobistych zapiskach pro memoria pod datą 3 sierpnia 1953 roku. Przywołał w nich bezpośrednio swojego patrona: „Pierwszy męczennik św. Szczepan, którego przyniosłem sobie przez urodziny, wywiera na mnie zawsze bardzo silne wrażenie; bodaj obok św. Jana Chrzciciela jest to dla mnie najwyrazistsza postać Nowego Testamentu” .
Ponieważ sam prymas nazywa czasami swojego patrona także imieniem Stefan, dlatego sięgniemy najpierw do genezy samego imienia Szczepan. Imiona Szczepan oraz Stefan są formą greckiego imienia Stéphanos, pochodzącego od rzeczownika stéphanos, oznaczającego wieniec lub koronę. Na ziemiach polskich obydwie formy stały się z biegiem czasu niezależnymi imionami. Obydwa imiona są przystosowaniem fonetycznym do języka polskiego formy łacińskiej Stephanus. Jak zauważono w literaturze, imię Stefan spotykamy, w ujęciu historycznym, częściej w sferach wyższych, natomiast imię Szczepan w niższych warstwach społecznych .
