Średniowieczne wyposażenie liturgiczne kaplicy św. Anny

Abstract

Kaplica św. Anny w domu konwentualnym w Malborku była kaplicą grzebalną wielkich mistrzów krzyżackich . Oznacza to, że jej funkcja w kompleksie klasztornym była jednoznacznie zdefiniowana. W kaplicy zostało pochowanych aż jedenastu wielkich mistrzów, jednak do dzisiejszego dnia zachowały się tylko trzy płyty nagrobne wielkich mistrzów: płyta nagrobna Dietricha von Altenburga (zmarł w 1341 r.), płyta nagrobna Heinricha Dusemera (zmarł w 1353 r.), płyta nagrobna Heinricha von Plauena (zmarł w 1429 r.) . Odnotujmy również, że nawet nowożytne źródła informują nas o takim właśnie przeznaczeniu tego miejsca. Dla przykładu w inwentarzu z 1661 r. odnotowano: kaplica św. Anny, w której jest grób krzyżacki . Nasze rozważania zacznijmy od tego, że nie mamy problemów z identyfikacją patronki kaplicy, była nią jedna z popularniejszych świętych doby średniowiecza, mianowicie św. Anna . W wielu średniowiecznych, a także w źródłach z późniejszego okresu, została ona bezpośrednio wymieniona . Jak zauważono w literaturze w średniowiecznych źródłach mianem kaplicy nazywano ją do połowy XIV w., a następnie bardzo często jako kościół św. Anny . Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie średniowiecznego wyposażenia kaplicy św. Anny. Mamy tu na uwadze wyposażenie liturgiczne. To ono, do pewnego stopnia, pozwala nam na opisanie życia liturgicznego, które miało w niej miejsce. Dotykamy tu więc kluczowego zagadnienia w odniesieniu do badań nad krzyżacką wspólnotą zakonną. Wyposażenie odtworzymy przede wszystkim w świetle inwentarzy, które znamy z okresu od końca XIV do połowy XV w. Kaplica jak i jej wyposażenie znajdowało się pod opieką mistrza dzwonnego . Chociaż przywołane źródła nie są na pewno wyczerpujące, z punktu naszych zainteresowań, to jednak przywołują wiele cennych informacji .